De politiezone Beringen/Ham/Tessenderlo wenst haar operationeel personeel uit te rusten met bodycams naar aanleiding van een aantal (ernstige) incidenten waarbij politie-inspecteurs van de politiezone Beringen/Ham/Tessenderlo slachtoffer werden. De politiezone heeft in dit kader onderzocht of het raadzaam is om voor de inspecteurs bodycams aan te kopen. De kleine camera’s vormen een extra hulpmiddel voor het korps om escalatie van incidenten te voorkomen en om zulke situaties beter te kunnen evalueren.
Hoofddoel van het dragen van de bodycam vormt de vergroting van het de-escalerend vermogen van de individuele politieman of -vrouw. Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van bodycams een duidelijk ontradend effect heeft op de escalatie van de zwaardere tussenkomsten en zo bijdraagt tot het terugdringen van geweld tegen de politie. Het dragen van een bodycam heeft immers effect op het gedrag van zowel de burger als de politie met als resultaat dat er minder agressie en geweld gebruikt wordt tegen politiemedewerkers. Politiemedewerkers die een bodycam dragen, voelen zich bovendien ook veiliger. Ze zijn ook beter in staat om ongegronde klachten tegen hen te weerleggen.
Daarnaast kunnen de camera’s ook ingezet worden voor een onderbouwde weergave van de (strafrechtelijke) gebeurtenissen of gebruikt worden voor het opmaken van een gedetailleerde plaatsbeschrijving bij een onderzoek. De bodycams kunnen ook ingezet worden bij lokale evenementen of tijdens voetbalmatchen.
Met de registratie van deze beelden worden concreet volgende doeleinden beoogd:
Enkel de personeelsleden die hiervoor een opleiding hebben genoten, mogen gebruik maken van de bodycams. Het dragen en gebruik dient te gebeuren volgens de instructies gegeven in de opleiding die de politiezone hieromtrent organiseert.
Er wordt niet permanent of stelselmatig gefilmd, enkel tijdens de interventie of interactie met de burger, op basis van de bepaalde doelstellingen, de inschatting of de verwachting van de gebruiker dat er zich een situatie voordoet of gaat voordoen die is geëscaleerd of dreigt te escaleren.
Met de camera’s kunnen politieagenten beelden en geluid opnemen van hun tussenkomsten. De keuze over wanneer de camera al dan niet actief is, ligt bij de politiemedewerker zelf. De burger / betrokkene wordt door de politiemedewerker die de bodycam activeert mondeling gewaarschuwd dat hij/zij start met filmen. De waarschuwing wordt gegeven voordat men de personen begint te filmen, tenzij dit gebruik daardoor onwerkzaam zou worden.
Er wordt, zolang dit wettelijk niet wordt toegelaten, geen gebruik gemaakt van de pre-recordingfunctie. Er worden m.a.w. geen beelden geregistreerd die door het toestel zijn gecapteerd voordat de politiemedewerker de startknop heeft ingedrukt.
De bodycamera’s worden in principe steeds zichtbaar gedragen. Dit betekent concreet dat de politiemedewerker die de bodycam activeert steeds identificeerbaar is als lid van het operationeel kader doordat hij een uniform draagt of uitgerust is met een gerechtelijke politiearmband of voorafgaandelijk aan het filmen zich kenbaar maakt op basis van de politionele legitimatiekaart.
De politiezone wenst voor de niet-anonieme interventie-, verkeer- of overlastploegen het dragen van een bodycam verplicht te maken. Tevens ook op instructie van de officier van gerechtelijke of bestuurlijke politie. Daarnaast wordt het dragen van de bodycam ook een verplichting bij de opdrachten tot het leveren van bijstand aan een deurwaarder.
De bodycam kan verder op eigen initiatief van de politiemedewerker van alle operationele diensten gedragen en gebruikt worden met inachtneming van de korpsrichtlijnen en wettelijke bepalingen.
Elke politiemedewerker beslist op eigen initiatief of de camera wordt geactiveerd. Indien geactiveerd, zal de bodycam worden uitgeschakeld indien het filmen niet meer opportuun is en uiterlijk bij het einde van de tussenkomst.
Geluidsopname van privégesprekken waaraan de politie niet deelneemt is niet toegelaten. Voor dergelijke opnames blijft een machtiging van de onderzoeksrechter vereist.
In de meldingsfiche, de interventiefiche, de afhandelingsfiche, het proces-verbaal en/of het bestuurlijk verslag wordt er steeds aangevuld of er gebruik werd gemaakt van de bodycam en de reden daartoe.
Het aanwenden van een bodycam in de politiezone Beringen/Ham/Tessenderlo is enkel toegelaten voor zover voldaan is aan de principes van finaliteit, proportionaliteit, transparantie en voor het nastreven van de vermelde doeleinden.
De bodycams schenden niet de privacy van de inwoners en bezoekers in het cameragebied, doordat het mobiele camera’s zijn, gedragen door een operationeel politiepersoneelslid die de gefilmde persoon te kennen geeft dat hij wordt gefilmd door de bodycam. Het exploiteren van het beschikbare beeldmateriaal en elk ander gegeven dat verzameld wordt door middel van de bodycam is enkel mogelijk via een interface. De politieambtenaren zullen de beschikbare informatie enkel aanwenden voor het realiseren van de doelen, hierboven vermeld en conform de opgestelde richtlijnen.
De opslag van de beelden, geluidsopnames en bijhorende persoonsgegevens zal gebeuren op volgende wijze:
Voor het nagaan van de Impact en risicoanalyse op niveau van de bescherming voor de persoonlijke levenssfeer werd een DPIA bodycams opgemaakt die als bijlage bij de aanvraag van de korpschef a.i. is toegevoegd.
Deze DPIA (data protection impact assessment) verduidelijkt o.a.:
De gemeenteraad geeft haar principiële toestemming aan de politiezone Beringen/ Ham/Tessenderlo voor het gebruik van bodycams door de politiezone op het grondgebied van de stad.
Een afschrift van deze beslissing wordt bezorgd aan de politiezone Beringen/Ham/Tessenderlo om ter kennisgeving over te maken aan de procureur des Konings.